Ο Πείρος είναι ποταμός της Αχαΐας που πηγάζει από τον Ερύμανθο και εκβάλλει στον Πατραϊκό κόλπο. Κατά καιρούς και κατά τόπους είχε διάφορα ονόματα όπως Καμενίτσα, Μέλλας, Πίερος, Νεζερίτικο και στην αρχαιότητα Αχελώος. Έχει μήκος 42,6 χιλιόμετρα καθιστώντας τον έναν από τους μεγαλύτερους σε μήκος ποταμούς της Αχαΐας. Η επιφάνεια της λεκάνης απορροής του καλύπτει έκταση 578 km2.

Οι πηγές της κύριας ροής του βρίσκονται στα βόρεια-βορειοανατολικά του Ερυμάνθου, κοντά στο χωριό Λακκώματα. Στην αρχική πορεία του είναι στενός, βαθύς σε αρκετά σημεία του αλλά και πολύ ορμητικός, ενώ μόλις περνά την περιοχή της Βαλμαντούρας όπου ξεκινά σταδιακά η πεδιάδα μεγαλώνει η κοίτη του, γίνεται πιο ρηχός και λιγότερο ορμητικός. Εκβάλλει στον Πατραϊκό κόλπο και συγκεκριμένα στην παραλία του Γιαλού Αλισσού  του δήμου Δυτικής Αχαΐας. Οι εκβολές του αποτελούν το φυσικό σύνορο μεταξύ του Αλισσού και της Κάτω Αχαΐας.

Στο πιο μεγάλο μέρος της διαδρομής του ως επί το πλείστον υπάρχουν πλατάνια στις όχθες του. Παλιότερα το ποτάμι είχε ψάρια, χέλια αλλά κι αγριοπούλια, πάπιες και χήνες.

Κατά την αρχαιότητα στις όχθες του υπήρχε η πόλη Φαραί όπου σήμερα σε πολύ κοντινή θέση βρίσκεται το ομώνυμο χωριό.

 

Παραπόταμοι

Ο μεγαλύτερος παραπόταμος του είναι ο Παραπείρος, που πηγάζει από τον Ερύμανθο, στην περιοχή της Τριταίας, κοντά στο χωριό Αλεποχώρι.

Άλλοι σημαντικοί παραπόταμοι είναι η Σερδινή που πηγάζει κοντά στο χωριό Φλόκα και το όρος Σκόλλις και χύνεται στον Πείρο λίγο πριν τις εκβολές του και ο Βορίλας (ή Μέγας Μελάς) που έχει δύο κύριες πηγές, η μία σε πρόβουνο του Παναχαϊκού κοντά στο χωριό Καταρράκτης και η άλλη στον Ερύμανθο κοντά στο χωριό Μπούγα, ενώνεται με τον Πείρο στην Βαλμαντούρα.

Κάποιοι μικρότεροι χείμαρροι που εκβάλουν στον Πείρο είναι οι εξής: α) στο ορεινό τμήμα της λεκάνης του ποταμού: ο χείμαρρος Πόρος, το Κακό Λαγκάδι, το ρέμα της Λαχίδας, τα Δύο Λαγκάδια, ο χείμαρρος Πλάκα, το ρέμα του Ταξιάρχη, το ρέμα του Απιδία β) πλησιάζοντας προς τις εκβολές του ποταμού: το Μισολάγκαδο, το Παλιουρολάγκαδο, το Πουρνολάγκαδο, το Τρανολάγκαδο.

 

Ονομασία

Υπάρχουν πολλές εκδοχές και παραδόσεις για την ονομασία του ποταμού. Το Πείρος κατά μια εκδοχή προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει διαπερνώ, όπως ο ποταμός διαπερνά τον ορεινό όγκο του Ερυμάνθου[3]. Μία άλλη εκδοχή αναφέρει πως ο βασιλιάς της Ηπείρου Πύρρος, ένας από τους σπουδαιότερους ηγεμόνες της πρώιμης ελληνιστικής περιόδου, προσπαθώντας να περάσει το ποτάμι στην περιοχή της Βαλμαντούρας ήταν τόση η ορμητικότητα του νερού που παρέσυρε την χρυσή του άμαξα.

Το όνομα Καμενίτσα χρησιμοποιούταν τον μεσαίωνα κυρίως και οφείλεται στο χωριό Καμενίτσα που βρίσκεται δίπλα στις όχθες του ποταμού και είναι από τα τελευταία χωριά που συναντάει στην πορεία του πριν εκβάλει στον Πατραϊκό κόλπο[1]. Νεζερίτικο αναφέρεται λόγω του ότι περνά από τα λεγόμενα Νεζεροχώρια αλλά και πηγάζει στην περιοχή αυτών των χωριών. Το Αχελώος που φαίνεται να λεγόταν στην αρχαιότητα προέρχεται από την ρίζα «αχ» που σημαίνει «νερό» και το συγκριτικό επίθετο «λώων» που σημαίνει «καλύτερος», επίσης σύμφωνα με την μυθολογία, Αχελώος είναι και η ονομασία σημαντικού ποτάμιου θεού.

 

Μυθολογία

Στο έργο του Ησίοδου Ηοίαι (απόσπ. 13) αναφέρεται πως στις όχθες του Πείρου ζούσε και είχε το σπίτι της, η Περίβοια από τονΏλενο, κόρη του βασιλιά Ιππόνου, μητέρα του βασιλιά Τυδέα και αδερφή του Καπανεύς, ενός από τους ήρωες των Επτά επί Θήβας. Από την αρχαιότητα το ποτάμι στις εκβολές του είχε πλατάνια όπου είχαν τόσο βαθιές κουφάλες που έτρωγαν κι κοιμόντουσαν πολλοί άνθρωποι μαζί μέσα σε αυτές.

 

Φράγμα Πείρου - Παραπείρου

Κύριο λήμμα: Φράγμα Πείρου - Παραπείρου

Σήμερα δίπλα στο χωριό Αστέρι Αχαΐας κατασκευάζεται το Φράγμα Πείρου - Παραπείρου, με σκοπό την ύδρευση της Πάτρας, της ΒΙ.ΠΕ. Πατρών αλλά και της δυτικής Αχαΐας ευρύτερα. Στο Αστέρι θα δημιουργηθεί χωμάτινο φράγμα ταμίευσης νερού ενώ στη Βαλμαντούρα χαμηλό φράγμα υδροληψίας από σκυρόδεμα και αγωγός μεταφοράς νερού ο οποίος θα είναι από χαλυβδοσωλήνες και θα οδηγεί τα συλλεγμένα νερά στον ταμιευτήρα του φράγματος στο Αστέρι. Η τεχνητή λίμνη που θα δημιουργηθεί μετά την ολοκλήρωση του έργου θα κατακλύσει τις Τόσκες και γι' αυτόν το λόγο από το 2009 το χωριό έχει ερημώσει.

 

Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Πείρος#